![กันย้อนแก๊ส](http://i0.wp.com/calibration-nonthaburi.com/wp-content/uploads/2021/12/flashback-arrestor.jpg)
กันย้อนแก๊สการใช้งานชุดตัดแก๊ส ซึ่งมีการทำงานผสมกันระหว่างออกซิเจนและแก๊สเชื้อเพลิง สามารถที่จะเกิดการย้อนกลับของแก๊สและประกายไฟได้ หากเกิดแรงดันแก๊สลดลงอย่างฉับพลัน จะส่งผลแก๊สและประกายไฟที่หัวตัดหรือเชื่อมซึ่งมีแรงดันแก๊สสูงกว่า ไหลย้อนกลับเข้าสู่ภายในสายของชุดตัดแก๊สซึ่งมีแรงดันต่ำกว่า และในการไหลย้อนกลับของแก๊ส หากมีความร้อนจากประกายไฟ และการผสมกันของแก๊สที่เพียงพอ ก็จะเกิดการระเบิด
ชุดตัดแก๊ส
สาเหตุที่ทำให้แรงดันแก๊สลดลงอย่างฉับพลัน มีหลายสาเหตุ เช่น
- มีเศษวัสดุจากการเชื่อม ตัด ไปปิดช่องรูที่หัวจ่ายแก๊ส หรือนมหนู ทำให้เกิดการอุดตัน
- แรงดันอาจลดลงจากการพับงอของสายส่งแก๊ส หรือถูกรถทับ
- ประกายไฟจากที่อื่นหล่นโดนสายส่งแก๊สที่รั่วอยู่ ทำให้สายเสียหาย
- เมื่อออกซิเจนหมดถังขณะใช้งาน ก่อนที่จะปิดวาล์วที่ด้าม แก๊สอะเซทิลีนหรือLPG จะไหลย้อนเข้ามาที่สายและเกจ์ออกซิเจน
- เมื่อปิดวาล์วหัวถังแล้ว เปิดวาล์วที่ด้ามตัดเพื่อไล่ออกซิเจนและแก๊สเชื้อเพลิงออก แก๊สเชื้อเพลิงที่มีแรงดันต่ำกว่า จะไหลออกก่อน จึงทำให้ออกซิเจนสามารถไหลย้อนไปยังสายและเกจ์ของแก๊สเชื้อเพลิงได้
6.เมื่อเปิดวาล์วทั้งออกซิเจนและแก๊สเชื้อเพลิงพร้อมกัน แล้วทำการจุดไฟเพื่อใช้งาน (ปรับแรงดันทั้ง 2 ให้สมดุล) ถ้าออกซิเจนมีอัตราการไหลมากกว่าอัตราที่นมหนูจะปล่อยได้ ออกซิเจนจะไหลย้อนกลับที่สายและเกจ์ของแก๊สเชื้อเพลิง
วิธีการป้องกันไฟย้อนกลับ
ทำได้โดยติดตั้งวาล์วกันกลับ(check valve) และอุปกรณ์กันไฟย้อนกลับ (flashback arrestor)
ทำหน้าที่ ป้องกันการไหลย้อนกลับของแก๊ส ซึ่งเป็นสาเหตุในการเกิดไฟย้อนกลับ แต่วาล์วกันกลับไม่สามารถหยุดไฟย้อนกลับได้ ดังนั้นการใช้วาล์วกันกลับเพียงอย่างเดียว ไม่เพียงพอต่อการป้องกันการเกิดไฟย้อนกลับอย่างแน่นอน
ป้องกันไฟย้อนกลับ ซึ่งเป็นสาเหตุในการเกิดอุบัติเหตุที่รุนแรง มีทั้งแบบที่ ติดตั้งที่หัวตัดแก๊ส/เชื่อม , ติดตั้งที่สาย , และติดตั้งที่ที่อุปกรณ์ปรับความดัน (Regulator)
เป็นอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับสำหรับติดตั้งที่หัวตัดแก๊ส/เชื่อม ทำหน้าที่ 2 อย่าง คือ หยุดเปลวไฟที่ย้อนกลับ และหยุดแก๊สที่ย้อนกลับด้วยระบบวาล์วกันย้อนที่ติดตั้งภายใน
ตัวกรองไฟของอุปกรณ์กันไฟย้อน ทำมาจาก Sinter Metal ซึ่งเป็นการนำโลหะมาถักเป็นตัวกรองแล้วเพิ่มอุณหภูมิให้เกือบถึงจุดหลอมละลาย (ประมาณ 90%) ทำให้เกิดการแพร่กระจายโครงสร้างอะตอม ณ ตำแหน่งสัมผัส โครงสร้างจึงมีความแข็งแรง, อายุการใช้งานยาวนาน สามารถนำกลับมาล้างใช้ใหม่ได้หลาย ๆ ครั้ง แต่คุณภาพการกรองยังเหมือนเดิม ที่สำคัญสามารถใช้งานได้ในที่แรงดันและอุณหภูมิสูง ๆ
การติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ
เราสามารถป้องกันไฟย้อนกลับได้ โดยการติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ ที่ชุดตัดแก๊ส 4 จุด ดังนี้คือ
- ทางออกของ Oxygen Regulator
- ทางออกของ Fuel Gas Regulator
- ดาม Torch ทางด้านที่ต่อกับสายออกซิเจน
- ดาม Torch ทางด้านที่ต่อกับสายแก๊สเชื้อเพลิง
ทำไมต้องใช้อุปกรณ์ป้องกันไฟย้อน
เพื่อป้องกันอันตรายที่เกิดจาก Flashback ที่เกิดจากการเชื่อม การตัดโลหะด้วยแก๊ส ที่อาจทำให้เกิดการระเบิดได้ หลักในการทำงานคือ
เมื่อเปลวไฟของไฟย้อนกลับไหลเข้าภายในตัวป้องกันไปย้อน เปลวไฟจะถูกดูดซับโดยกรองไฟที่ทำจากสแตนเลสที่มีรูพรุนเพื่อให้สามารถดูดซับเปลวไฟได้ดี ดังนั้นประกายไฟย้อนกลับจึงไม่สามารถผ่านเข้าไปในท่อก๊าชได้
ส่วนประกอบของอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ มีโครงสร้างหลักที่สำคัญ 3 ประการ
- Non-Retum Value เป็นลิ้นควบคุมการไหลให้ไปในทิศทางเดียว
- Flame Arrestor เป็นตัวดูดซับ หรือ ดับไฟที่ย้อนกลับ
- Thermal Cut-off Value เป็นตัวจับความร้อน โดยลิ้นจะปิดการไหลโดยทันที เมื่อมีความร้อนเกิดขึ้น
แรงดันแก๊สมากกว่า ถ้าปรับแก๊สได้มีแรงดันสูง ๆ เปลวไฟจะถูกผลักออกจากหัวตัดเชื่อม กรณีนี้อาจไม่เกิดอันตรายแต่เปลวไฟก็จะดับ
แรงดันแก๊สลดลงอย่างเฉียบพลัน ถ้าแรงดันแก๊สลดลงอย่างฉับพลัน จนเปลวไฟย้อนเข้าภายในระบบ ซึ่งผลของมันอาจจะทำให้เกิดเสียงดังเหมือนลูกโป่งแตก หรือถ้าเปลวไฟย้อนกลับเข้าไปถึงด้ามตัด สายเชื่อม หรือ ถังแก๊ส ก็อาจเกิดอันตรายถึงขั้นเสียอวัยวะ บาดเจ็บ หรือเสียชีวิตได้ โดยสาเหตุ อาจเกิดจากการมีเศษวัสดุติดช่องหัวจ่ายแก๊ส,แรงดันลดลงจากสายแก๊ส รั่ว พับ หัก งอ,ออกซิเจนหมดขณะใช้งาน